نقشه برداری زمینی چیست؟
نقشه برداری زمینی تمامی عملیات های لازم با استفاده از ابزارآلات و تجهیزات نقشه برداری برای محاسبه و اندازه گیری زمین که به صورت عملیات میدانی صورت می گیرد. در نقشه برداری زیر زمینی یا نقشه برداری زمینی همانند نقشه برداری ساختمان زوایا، اختلاف ارتفاع دو نقطه، طول و مسافت اندازه گیری شده همچنین شکل و ابعاد عوارض زمین نیز مشخص و در نهایت ترسیم می شود که برای ساخت هر نوع سازه، باید محل ساخت تراز و مسطح باشد تا بتوان بنای مورد نظر را ساخت.
کاربرد نقشه برداری زمینی
- محاسبه مساحت سطح
- مسیریابی و نصب دکل های برق
- تهیه نقشه های موضوعی، کاربری اراضی
- تعیین حدود اربعه و… در ساختمان سازی
- نقشه برداری مسیر برای ساخت راه و راه آهن
مراحل اجرای عملیات نقشه برداری زمینی
برای اجرای عملیات نقشه برداری زمینی در ابتدا کارشناسان نقشه برداری بعد از تحویل زمین از کارفرما؛ در محل مورد نظر مستقر می شوند و به شناسایی منطقه می پردازند تا بخش های مختلفی مانند مساحت و راههای مواصلاتی و… را به خوبی مشخص و شناسایی نمایند، سپس اقدام به ساخت ایستگاه نقشه برداری می نمایند که اغلب با بتن های پیش ساخته که از استاندارد لازم برخوردارند این کار صورت می گیرد و در مناطق مختلف نصب می گردند.بعد از اینکه کار نصب ایستگاه ها تمام شد تعیین موقعیت ایستگاه ها محاسبه می شود که معمولا برای این کار با استفاده از GPS ایستگاه ها مشاهده می شوند و سپس با مختصات مورد نظر محاسبه می شود در مرحله بعدی نیاز به برداشت عوارض داریم که یکی از اصلی ترین مراحل اجرای عملیات نقشه برداری زمینی محسوب می شود در این مرحله تمام عوارض طبیعی و … در سطح زمین بر اساس دقت و مقیاس مورد نیاز با استفاده از دوربین برداشت می شود و در مرحله پایانی داده های برداشت شده به محیط نرم افزاری برای ترسیم عوارض منتقل می شود.
ابزارهای مورد نیاز برای نقشه برداری زمینی
متر لیزری
امروزه با پیشرفت تکنولوژی از طول یاب یا متر لیزری استفاده می شود مخصوصا برای اندازه گیری طول های بلند از این ابزار که بر اساس ارسال و دریافت موج انعکاس یافته کار می کند.این ابزار قابلیت نصب روی دوربین دئودولیت را نیز داراست و به واسطه یک منشور این کار صورت می گیرد و نحوه انجام هم به این صورت است که متر لیزری روی نقطه اول تنظیم می شود و نقطه دوم با استفاده از منشور مشخص می شود که دستگاه با ارسال و دریافت موج طول را محاسبه می کند.
زاویه یابی با دوربین تئودولیت
برای اندازه گیری زاویه ها از دوربین تئودولیت استفاده می شود چرا که دوربین تئودولیت قابلیت اندازه گیری زوایای افقی و قائم بین دو امتداد را دارد و برای این کار کافی است دوربین روی سه‌پایه نصب شود و با تنظیم کردن دوربین روی یک نقطه یا به اصطلاح تراز کردن دوربین می توان زوایای افقی و قائم بین دو امتداد را برداشت کرد.
ترازیابی با دوربین نیوو
برای ترازیابی از دوربین نیوو استفاده می شود که همانند دوربین تئودولیت روی سه‌پایه نصب می شود تا بتوان اختلاف ارتفاع بین دو نقطه را با دقت بالا اندازه گیری کرد که برای اندازه گیری اختلاف دو نقطه نیاز به یک خط کش بلند که به آن شاخص می گویند داریم در ابتدا باید دوربین را بین دو نقطه تراز کنیم سپس با شاخص نقطه اول را برداشت می کنیم و در مرحله بعدی شاخص را روی نقطه دوم قرار می دهیم و ارتفاع نقطه دوم را می خوانیم با کم کردن ارتفاع نقطه اول از نقطه دوم اختلاف ارتفاع دو نقطه به دست می آید.
متر نواری
دوربین توتال استیشن
نقشه برداری زمین با دوربین
مهم ترین هدف نقشه برداری زمین با دوربین تعیین موقعیت نسبی نقاط سطح زمین است.به طور ساده تر می توان گفت که با این روش می توان مختصات نقاط یک زمین را در سه بعد به دست آورد.البته در برخی از روش های نقشه برداری که عموما نقشه برداری های ماهواره ای و سنجش های نجومی هستند بعد زمان هم در نظر گرفته می شود.به طور کلی عملیات نقشه برداری شامل دو مرحله ی برداشت یا همان اندازه گیری و محاسبه یا همان ارائه ی نتایج کار می باشد.در مرحله ی برداشت یا اندازه گیری از دستگاه ها و تجهیزات مختلفی به منظور اندازه گیری سطح زمین استفاده می شود تا از طریق آن بتوان داده های لازم برای مرحله ی بعدی که محاسبه ی نتایج است به دست آورد.برای به دست آوردن نتایج و محاسبه ی داده ها هم از روش های مختلفی استفاده می شود که در تمام این روش ها ابتدا باید خطاها بررسی شوند و سپس در صورت قابل قبول بودن باید سرشکن شوند.نتایج کار نقشه برداری هم به دو صورت آنالوگ که شامل نقشه مقاطع طولی و عرضی و...و دیجیتال که شمال جداول مدل های رقومی زمین DGM یا DTM هستند ارائه می شود.همان طور که اشاره نمودیم نقشه برداری زمین با دوربین با دستگاه ها و تجهیزات مختلفی انجام می شود که انتخاب دستگاه مناسب باید بر اساس معیارهای مختلفی همچون وسعت زمین دقت مطلوب و امکانات انجام گیرد.