خیلی از خانه‌ها به صورت معمارساز و فاقد مهندس ناظر هستند، یا خانه‌هایی در حاشیه شهرها ساخته شده که قبلا جزو حریم شهری نبوده و به مرور جز حریم شهری آمدند. گاهی نیز کاربری ملک به مرور زمان تغییر کرده و ملک مسکونی به ملک تجاری یا اداری تغییر پیدا کرده است. در چنین مواردی مالک برای انتقال ملک، تخریب و نوسازی یا انجام امور شهرداری نیاز به گواهی پایان کار است. شهرداری‌ها برای صدور گواهی پایان کار برای چنین ساختمان‌هایی، مالک را ملزم می‌کند که یک برگه تعهد نظارت با مهر و تایید یک مهندس ناظر تهیه کند، که به آن برگه استحکام بنا می‌گویند. معمولا مالک نیز با پرداخت مبلغی به عنوان تعرفه نظارت و تهیه مدارک لازم استحکام بنا از مهندس ناظر تاییدیه را می‌گیرد و برای دریافت گواهی پایان کار به شهرداری مراجعه می‌کند. در برگه استحکام بنا مهندس ناظر تایید می‌کند که از ساختمان بازدید کرده است و استحکام ایستایی بنا را تایید می‌کند.
برگه استحکام بنا چیست؟
همانطور که اشاره کردیم بعضی از ساختمان‌ها به دلایل مختلفی مانند عدم نظارت مهندس ناظر یا تغییر کاربری و… فاقد گواهی پایان کار هستند. در این شرایط مالک برای هر تغییری در ملک مثل خرید و فروش یا انتقال سند و یا تخریب و نوسازی نیاز به گواهی پایان کار دارد.
شهرداری با توجه به قوانین خود و جهت رفع مسئولیت از سازمانش، از مالک می‌خواهد که یک برگه تاییدیه استحکام و ایستایی بنا را از یک مهندس ناظر تهیه کند که به آن برگه استحکام بنا می‌گویند. در چنین مواقعی مالک نیز با پرداخت مبلغی به عنوان هزینه تعرفه نظارت برگه استحکام را از یک مهندس ناظر می‌گیرد. طی برگه استحکام بنا مهندس ناظر اعلام می‌کند که از ساختمان بازدید کرده و استحکام و ایستایی آن مورد تاییدش است.
چناچه برای ساختمان اتفاقی بیفتد که به دلیل عدم ایستایی و استحکام آن باشد، مثلا ساختمان نشست کند و یا دیوار ساختمان دچار ریزش شود، مهندس ناظر که برگه استحکام بنا را امضا کرده مسئول است. بنابراین مهندس ناظر زمان امضای برگه استحکام بنا باید دقت زیادی به خرج دهد.
به طور کلی در موارد زیر مالک با تهیه مدارک لازم استحکام بنا و پرداخت تعرفه نظارت اقدام به گرفتن برگه استحکام بنا می‌کند:
✅ قدیمی بودن ملک و فاقد پایان کار جهت اخذ گواهی پایان کار
✅تغییر کاربری از مسکونی به اداری یا تجاری ، مسکونی به کارگاه مسکونی، مسکونی به آموزشی و هر نوع تغییر کاربری که با کاربری پایان کار قبلی مغایر باشد.
✅اضافه کردن اشکوب، اضافه و توسعه به بنای قبلی یا حتی حذف طبقه و کسر از بنای قبلی.
✅تغییراتی که هنگام بازسازی ساختمان یا تغییرات داخلی آن رخ می‌دهد مانند جابجایی دیوارها، حذف ستون
✅ریزش یا تخریب بخشی از بنای قدیمی
✅عدم انطباق وضع موجود با نقشه‌های مصوب سازه و یا معماری
✅تشخیص مهندس ناظر
✅فوت و یا انصراف مهندس ناظر قبلی املاک در حال ساخت یا رها شده (شامل همه املاک که شروع به کار از شهرداری گرفته‌اند می‌شود
✅تعویض مهندس ناظر
✅تمدید و یا ابطال پروانه ساخت
✅ اخذ مجوز برای دایر کردن مهد کودک، مدرسه، خانه سالمندان، دانشگاه ،آموزشگاه، باشگاه و مکان ورزشی
گردش کار هنگام دریافت برگه استحکام بنا چیست؟
✅بازدید اولیه توسط مهندس ناظر دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی
✅اخذ مدارک لازم استحکام بنا از مالک توسط ناظر برای تشکیل پرونده
✅تهیه گزارش بازدید از محل و ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک شهر توسط ناظر
✅اخذ برگه استحکام بنا با امضا و مهر توسط ناظر و گواهی امضا مالک یا وکیل مالک در دفتر اسناد رسمی ( مجوز شروع عملیات استحکام )
✅تحویل برگه استحکام بنا به همراه گزارش پایان کار تنظیم شده توسط ناظر به دفتر خدمات الکترونیک جهت ثبت در سیستم
✅ اخذ مالیات بر ارزش افزوده از مالک پرونده
✅تحویل برگه سبز اتمام عملیات ساختمانی توسط ناظر به مالک